Woodblockprenten
Het project, waar de NJV tijdens het tien-minuten-intermezzo van ALV op 4 juni 2017 kennis mee heeft gemaakt, betreft een septatiek (zevenluik) van de kunstenaar Gakutei. Deze kunstenaar en dichter leefde van 1786 tot 1868. Hij was duidelijk geïnspireerd door Hokkei en vermoedelijk leerling van Hokusai. Hij is vooral bekend om het precieze werk bij zijn Surimono prenten, de beheersing van techniek en kyôka gedichten. Ook het septatiek zijn surimonoprenten. Ze zijn vervaardigd in opdracht van de Katsushika dichtersgroep. Ze zijn gemaakt volgens de techniek van nishiki-e, (ook wel brokaatprent genoemd). Het is een houtbloktechniek waarbij meerdere kleuren gebruikt worden voor een rijk gekleurde en gedetailleerde prent. Elke prent heeft de afmeting shikishiban (circa 18 x 21 cm). Sommige prenten uit de serie hebben het zegel van de censuur, andere niet.
De septatiek dateert van rond 1825, een tijd waarin plantaardige en minerale kleurstoffen werden gebruikt. Het stelt 7 vrouwen voor, die allen met een element uit de literatuur zijn uitgebeeld. Ze zitten voor (delen van) kamerschermen waarop, naast schilderingen, ook kyôka-gedichten gekalligrafeerd zijn. Dat is een rijmloos gedicht van 31 (5-7-5-7-7) lettergrepen wat met lichte humor over de dagelijkse menselijke beslommeringen verhaalt.
De prent die getoond werd tijdens de ALV is die van een vrouw, zittend voor een kamerscherm met een schildering van bamboe, een gedicht en schrifttekens. De prent heeft een censuurzegel. Bamboe staat symbool voor de vroege lente, standvastigheid en hoop. Het thema van de vroege lente komt terug in de kersenbloesem op haar kimono, hoewel dat ook symbool staat voor frisse schoonheid. Op de kimono zijn waarschijnlijk ook esdoornbladeren verwerkt, dat is onder andere het symbool van de herfst. Tot slot bevat haar kimono een symbolische rivier, die mogelijk de rivier Arakawa uitbeeldt. De rivier staat symbool voor de zomer en verkoeling.
Onderzoek en de reproductie
Het doel is van begin af aan geweest om een reproductie te maken in de originele kleuren en metallic pigmenten, om te illustreren hoe rijk de prenten ooit eruit hebben gezien. Samen met Daan Kok, conservator van Museum Volkenkunde in Leiden, heb ik onderzoek gedaan naar de originele kleuren. Ook heb ik onderzocht op welke manier inkten verkleuren. Daarmee heb ik een kleurenschema opgesteld en heb ik uit zijde de meest bijpassende kleuren gezocht.
Waar op de achtergrond zwart is gebruikt, bijvoorbeeld bij het bamboe, heb ik onderzoek gedaan naar de bamboesoort en uiterlijk, en er een interpretatie van in kleur gemaakt. De gebruikte draden zijn allen van zijde, handmatig getwist en getwijnd. De metallic draden hebben een zijde kern. Er zijn bij deze prent diverse borduursteken en –technieken gebruikt, naast macramé en verschillende opvultechnieken. Net als bij houtblokprinttechniek is de zijden prent opgebouwd uit lagen. Dat is het meest zichtbaar bij de kimono; een witte laag, rode laag en zwarte laag, met aangebrachte kleuraccenten. Bij de witte delen van de prent zijn echter geen andere kleuren toegelaten om het doorschemeren te vermijden.
De tijdens de ALV getoonde prent heeft ongeveer 400 uur werk gekost, dat is circa een half jaar. De volgende afbeeldingen laten links de originele woodblockprint zien naast rechts de reproductie. Inmiddels zijn er vier van de zeven prenten gereed.
Oproep
Het zou prachtig zijn om aan een groter publiek te laten zien hoe de prenten er ooit uit gezien hebben. Mijn uiteindelijke doel is om de prenten in Japan te tonen. Ik zoek mensen die mij hiermee op weg kunnen en willen helpen. Graag ben ik bereid tot een nadere uitleg, via e-mail datolex1@gmail.com en / of telefonisch via 06-10374738.
Minke van de Zande
